KEMOTERAPİ SONRASI YORGUNLUK – HALSİZLİK-KANSIZLIK -İŞTAHSIZLIK
[lwptoc]
KEMOTERAPİ SONRASI YORGUNLUK – HALSİZLİK-KANSIZLIK -İŞTAHSIZLIK
● Halsizlik ve yorgunluk hastalığın kendisi kadar kemoterapinin yan etkisi olarak da görülebilir. Hastalarda bu durumun ortaya çıkması beklenmekle beraber geçici bir etkidir. Tedavi sonlandığında yavaş yavaş azalır ve düzelir.
● Kırmızı kan hücreleri (eritrosit) içerisinde bulunan hemoglobin bütün dokulara oksijen (O2) taşır. Oksijen kas ve organlarımızın çalışması için gereklidir. Kırmızı kan hücreleri sayıca azaldığında O2 taşıyan hemoglobin de azalacaktır. Dokulara yeterli O2 taşınamadığından halsizlik, yorgunluk, nefes darlığı, baş ağrısı ve baş dönmesi gibi kansızlık belirtileri görülür.
Önlemler -Tedavisi
● Tedavi öncesi ve sonrası iyice dinlenin. Dinlenme dönemlerinizi planlamaya çalışınız.
● Günlük aktivitelerinizi sınırlayın, sizin için en önemli olanları yapınız.
● Gereksinim duyduğunuzda yardım almaktan çekinmeyiniz.
● İyi ve dengeli beslenmeye özen gösteriniz. Yeterli dengeli beslenme vücudunuz normal işleyişini sağlayan vitamin, protein ve diğer besinlerden oluşur.
● Diğer bireylerle ilişkilerinizi mutlaka devam ettiriniz. Kendinizi yatağa bağlı hissetmeyiniz. Bu sizi yalnızlık duygusundan uzaklaştıracaktır.
● Yeterli sıvı alımı son derece önemlidir. Toksik maddelerin (ilaçlar ve atık maddelerin) hızlı atılabilmesi için gereklidir.
● Belirlenen kan tahlillerinizi düzenli yaptırıp sonuçları takip ediniz. Doktor istemine göre belirlenen kan alma işlemlerinizi titizlikle yaptırınız.
● Otururken veya sırt üstü yatarken aşamalı olarak ayağa kalkmanız baş dönmesini önleyecektir.
KEMOTERAPİ SONRASI İŞTAHSIZLIK
İştahsızlık kemoterapinin bir diğer yan etkisidir. Her kişide veya her tedavide görülmeyebilir. Besin gereksinimi kişiden kişiye değişir. Tedavi süresince doktor hemşire ve diyetisyen iş birliği halinde olduğunuz sürece besin gereksiniminiz belirlenip giderilmeye çalışılır. Tedavi nedeniyle yaşadığınız iştahsızlık, bulantı, kusma, tat hissi kaybı ya da değişikliği, ağızda yara, hazımsızlık, gaz, ishal ya da kabızlık gibi yan etkiler beslenmenizi olumsuz yönde etkileyebilir. Bu tür yan etkiler meydana geldiğinde tedavi ekibinize mutlaka iletmeniz gerekir. Diyet değişikliği, besin desteği ya da ilaç gibi önerilerle bu tür yan etkiler kontrol altına alınabilir.
İştahı artırmak için
● Gün içinde az ve sık yemeye çalışın.
● Peynir, süt, yoğurt, çökelek, yumurta, et, balık, kuru fasulye (gaz probleminiz yoksa) nohut, bezelye, mercimek, sütlü tatlılar gibi proteinli yiyecekleri tercih edin.
● Yemekle beraber ve yemeklerden önce fazla sıvı almamaya çalışın. Midede dolgunluk ve doyma hissine neden olabilir.
● Tat almada değişiklik hissediyorsanız yemeklerinizi değişik soslarla deneyin.
● Yemeklerinizi yemek kokularının olmadığı temiz ve havalandırılmış ortamlarda yemeğe çalışın.
Namık Kemal Üniversitesi KEMOTERAPİ HASTA BİLGİLENDİRME KILAVUZU
