Akıllı İlaç Nedir?
Akıllı İlaç ; Kanser hastalarında çok önemli gelişmeler sonucunda ortaya çıkmış bir tedavi yöntemidir.
Kanser tedavilerinde bazı tedavi yöntemleri vardır. En klasik ve bilinen kemoterapi’dir. Kemoterapi ilaçları bütün vücut hücrelerini etkiler. Ve etkileri bazı kanser türleri için yeterince iyi değildir. Bu sebeple yeni tedavi yöntemlerine ihtiyaç duyulmuştur.
“Hedefe yönelik tedaviler” , toplum diliyle akıllı ilaçlar yani kanserin ya bazı belirli noktalardan büyümesini engelleyerek ya da kanser hücrelerindeki bozuk genetik noktaları hedefleyerek öldürmeyi amaçlayan ilaçlardır.
Akıllı ilaçlara örnek verecek olursak kanser hücrelerinde büyümeyi sağlayan E-GFR denilen bir genetik bölge bulunmaktadır . Bu hücrelerin büyümesini sağlayan bir sinyaldir. Bu sinyali durdurursanız çoğalan hücrenin (kanser hücresinin) büyümesi yavaşlayacak ve duracaktır. İşte bu E-GFR sinyalini durduran ilaçlar da akıllı ilaçtır. Ancak burada sorun şu ki “kanserdeki direnç mekanizmaları” dır. Bu sinyal durdurulursa kanser hücresi başka noktalardan yeni sinyaller üretmektedir.
Benzer şekilde meme kanserinde de Her-2 yi hedefleyen akıllı ilaçlar mevcuttur. Herceptin ve perjeta gibi ilaçlar bu her-2 sinyallerini durdurmayı hedefleyen akıllı ilaçlardır . Bu sinyalleri durdurmak her-2 olan meme kanseri hastalarında tedavinin temelidir. Eğer patoloji sonucunda her-2 üçüncü dereceden pozitifse meme kanseri tedavisinde akıllı ilaçtan fayda göreceğiniz anlamına gelmektedir. Benzer şekilde akıllı ilaçlara direnç mekanizması bu tedavide de görülmektedir. Çünkü binlerce sinyal yolu bulunmakta olup, kanser hücresi başka sinyal yollarından büyümek ve çoğalmak için akıllı ilaçdan kaçınmaktadır.
Damar büyümesini engelleyen bevacizumab da akıllı ilaçdır. Birçok kanser tedavisinde kullanılan bevacizumab (Altuzan) damarların büyümesini engelleyen damar büyüme faktörü inhibitörüdür. Yani damarların büyümesini engelleyen akıllı ilaçtır. Bu sayede birçok kanser türünde ve farklı tedavi seçeneklerinde kullanılmaktadır. En önemli kullanım alanlarından biri de kolon kanseridir. Hem EGFR hem VEGF inhibitörleri kolon kanserinde kullanılan akıllı ilaçlardır.
Akıllı ilaçlar bazı kanser türlerinde; meme, kolon, akciğer de çok etkili iken bazı kanser türlerinde bu etki görülmemektedir.
Akıllı ilaçlar her hastaya uygun değildir. Bunun için bazı genetik ya da patolojik testler gerekmektedir. Merak ettiğiniz konuları yorum olarak yazarsanız daha detaylı bilgileri sizlerle paylaşabilirsiniz.